Cultuursubsidies: Innovatie wordt bedreigd in Brussel

Cultuurminister Schauvliege en de beoordelingscommissies tekenen het doodsvonnis voor experiment en innovatie in de Brusselse kunstenscène.

De definitieve adviezen en de rankings van de beoordelingscommissies, die begin juni gepubliceerd zijn door Vlaams minister van Cultuur Joke Schauvliege, hebben catastrofale gevolgen voor een hele reeks Brusselse organisaties. Enerzijds valt de structurele subsidiëring weg voor Bains Connective, Filmmagie, Sint-Lukasgalerie, Octurn, Danscentrum Jette, Irma Firma, Nadine, Ars Musica, Freemusic, Y (Kultuurkaffee), Corban, Globe Aroma, De Parade, Cimatics, iMAL en LAb[au] / MediaRuimte. Anderzijds lopen nieuwe dossiers steun mis, zoals die van Komplot, Les Ateliers Claus, ZebrArt, ZSenne, Great Investment, Bookman, NMT Productions en Platform Kanal.

Uit deze lange lijst blijkt de richtlijn van de minister aan de commissies om het aantal organisaties drastisch te verminderen, nauwgezet opgevolgd te zijn. De leden van al deze commissies (waarvan een deel zelf een gesubsidieerde organisatie vertegenwoordigt) hebben onderling afspraken gemaakt om hun eigen vel te sparen bij de afslanking en om een selecte keur van bekende 'vlaggenschepen' - organisaties die trouwens steeds meer gesubsidieerd worden - te steunen (zie bijvoorbeeld hier). Voorbeelden hiervan zijn het Kaaitheater (1.845.000 EUR, voorstel tot een verhoging van 300.000 EUR), de KVS (2.250.000 EUR), de Beursschouwburg (980.000 EUR), Rosas (1.605.000 EUR), Ultima Vez (1.040.000 EUR), WIELS (808.000 EUR, voorstel tot een verhoging van 200.000 EUR), Kunstencentrum BUDA (1.000.000 EUR) en het Toneelhuis (3.000.000 EUR).

De vraag rijst dan ook of de Adviescommissie Kunsten een globale analyse gemaakt heeft van de gevolgen van de adviezen. Als ze die analyse gemaakt zou hebben, dan zou ze vastgesteld hebben dat alle Brusselse actoren die actief zijn op het gebied van onderzoek, experiment en innovatie, in hun voortbestaan bedreigd zijn - hoewel ze niet weg te denken zijn in een digitale wereld in volle ontwikkeling. Is het echt nodig om de middelen zodanig te concentreren en dan nog eens ten nadele van een netwerk van kleinschalige initiatieven rond artistieke praktijken die minder zichtbaar zijn, maar die wel de toekomst in zich dragen?

Neem bijvoorbeeld het domein van de mediakunst: in deze sector dreigen zo goed als alle Brusselse organisaties teloor te gaan. Het gaat om drie dynamische en internationaal erkende organisaties die een antwoord bieden op de vraag naar elektronische cultuur bij een gevarieerd publiek in volle expansie: Cimatics, iMAL en LAb[au] / MediaRuimte. Constant vzw is de enige overblijver, die dan nog eens slechts voor twee jaar een goedkeuring kreeg.
Zonder hervorming van de commissies en van hun rigide opdeling van de verschillende sectoren zullen veel actoren die bezig zijn met experiment, interdisciplinariteit, hybridisatie van de praktijk, sociaal-artistieke innovatie en onderzoek, niet opgenomen worden. Als dit niet verandert, zal binnen twee jaar, bij de volgende subsidieronde van de Vlaamse Gemeenschap, blijken dat we ter plaatse zijn blijven trappelen.

In afwachting van een grondige hervorming van het Kunstendecreet kan de Vlaamse Gemeenschapscommissie geen soelaas bieden voor de Brusselse organisaties die geen ondersteuning meer vinden bij de Vlaamse Gemeenschap. Er is namelijk geen budgettaire marge bij de VGC, aangezien 90 % van haar budgetten reeds toegekend is aan de grote Brusselse huizen (KVS, Beursschouwburg, Kaaitheater, ... ); dezelfde organisaties waarvoor de beoordelingscommissies trouwens al meer subsidies hebben geadviseerd.

Als middelen te veel geconcentreerd zijn, dan is dat nadelig voor de diversiteit in het kunstenveld en dus ook voor het ontwikkelingspotentieel ervan. Op lange termijn is dat zelfs dodelijk.

Brussel, 25/6/2012
iMAL, Cimatics en Lab[au]
(the top 3 organisations when googling 'digital arts brussels' )

Lees de resultaten voor de meerjarige subidies 2013-2014/16.
Lees het artikel "Cultuursubsidies: 'Innovatie wordt bedreigd'" op brusselnieuws.be